Δευτέρα 16 Φεβρουαρίου 2015

Το κίνημα ενάντια στην εξόρυξη χρυσού στις Σκουριές και τα «διλήμματα» της Eldorado Gold, της Σταυρούλας Πουλημένη


Στην ΒΑ Χαλκιδική εδώ και χρόνια συντελείται ένα περιβαλλοντικό και κοινωνικό πείραμα με αφορμή την «επένδυση» χρυσού η οποία θέτει στους κατοίκους περιοχής της μπροστά σε ένα υποτιθέμενα «φυσικό» δίλημμα: Δουλειά ή υγεία;

Το πείραμα μπορεί να είναι πρωτότυπο για τα δεδομένα της Ευρώπης αλλά ήδη έχει τεθεί σε εφαρμογή σε πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής, όπου στο όνομα της αποπληρωμής του χρέους προωθήθηκαν αποικιακού τύπου επενδύσεις για τις οποίες θυσιάστηκαν τόσο το περιβάλλον όσο και τα δικαιώματα των κατοίκων, σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα και η ίδια η σωματική τους υπόσταση (ακόμη και δολοφονίες κατοίκων που αντιστάθηκαν). Το «αναπτυξιακό» μοντέλο των εξορύξεων χρυσού όχι μόνο δεν παρήγαγε οικονομικό όφελος στις τοπικές κοινωνίες, αλλά αντίθετα, οι χώρες αυτές κατατάσσονται ακόμη μεταξύ των φτωχότερων του κόσμου με την πλειοψηφία του πληθυσμού να ζει κάτω από το όριο της φτώχειας (π.χ. Ζάμπια).

Το δίλλημα λοιπόν που θέτει η πολυεθνική Eldorado Gold στην περίπτωση των Σκουριών εδώ και χρόνια αντιμετωπίζεται ως ψευδές από την πλειοψηφία των κατοίκων που αντιδρούν στις εξορύξεις χρυσού αφού δεν απειλούνται με καταστροφή μόνο οι ήδη υπάρχουσες παραγωγικές δραστηριότητές τους (αγροτικές καλλιέργειες, τουρισμός, κτηνοτροφία, μελισσοκομία κ.α.), αλλά και η ίδια η υγεία τους, που συνδέεται άρρηκτα με το φυσικό περιβάλλον. Αν συνεχίσει να μολύνεται το νερό, να αφανίζεται το δάσος και στην θέση του να εγκαθίσταται μια χημική βιομηχανία παράγοντας τοξικά στην «αυλή» τους, ποιο ακριβώς το νόημα της εργασίας, όταν απειλείται η ίδια η ζωή!

Το ερώτημα αυτό δεν μπορεί και δεν θέλει να απαντήσει για ευνόητους λόγους η Eldorado Gold μπόρεσε όμως να το απαντήσει η προηγούμενη κυβέρνηση με την λογική: «επενδύσεις με κάθε κόστος». Για τον λόγο αυτό η νομιμότητα «τροποποιήθηκε» στα μέτρα της εταιρείας με το κράτος να της κάνει στην κυριολεξία δώρο 300.000 στρέμματα γης. Την ίδια στιγμή μια ολόκληρη κοινωνία που επί πολλά χρόνια αντιστέκεται στη λογική αυτή μετατράπηκε σύντομα σε «εγκληματική οργάνωση»: οι διώξεις κατοίκων ανέρχονται ήδη στις 300, τέσσερις κάτοικοι προφυλακίστηκαν επί μήνες και η ιδιωτική ζωή ολόκληρων χωριών καταπατήθηκε με τις συνεχείς παρακολουθήσεις τηλεφωνικών συνομιλιών. Επιπλέον πέρα από την αστυνομική καταστολή και τους τόνους χημικών που έπνιγαν σχεδόν κάθε διαδήλωση είδαμε τα ΜΑΤ να μπαίνουν στην Ιερισσό, να ρίχνουν χημικά στο σχολείο και η καθημερινή τους ζωή να βρίσκεται υπό την αίρεση των επιλογών της αστυνομίας.

Το κίνημα ενάντια στις εξορύξεις χρυσού κατάφερε, όμως, να αντέξει την ποινικοποίηση του αγώνα του, συνδέθηκε με ποικίλα κινήματα που αναπτύχθηκαν τα τελευταία πέντε χρόνια στην Ελλάδα και το εξωτερικό, νίκησε τους μηχανισμούς του τέως δημάρχου του δήμου Αριστοτέλη – αμέριστου υποστηρικτή της εταιρείας Χρ. Πάχτα, και στις εκλογές στήριξε τον ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος δεσμεύτηκε για την ακύρωση της σκανδαλώδους επένδυσης στις Σκουριές και το προηγούμενο διάστημα συμμετείχε ενεργά σε όλο το φάσμα των κινητοποιήσεων.

Από την άλλη πλευρά οι εργαζόμενοι της Eldorado Gold εγκλωβισμένοι στο αναπτυξιακό μοντέλο της μονοκαλλιέργειας της μεταλλευτικής δραστηριότητας χωρίς να συνειδητοποιούν ότι η ζωή έγινε αντικείμενο ιδιοποίησης από την εκάστοτε μεταλλευτική εταιρεία, χρησιμοποιούνται και αυτή την φορά από την «Ελληνικός Χρυσός» ως μέσο για την δημιουργία έντασης στην περιοχή. Ενδεικτικό της απόλυτης καθοδήγησης των κινήσεών τους από την εταιρεία, που προωθεί με κάθε τρόπο τον κοινωνικό διχασμό, είναι πως η μοναδική φορά που επέλεξαν να μιλήσουν στα ΜΜΕ για το «συμφέρον» τους ήταν πριν λίγες μέρες για να δηλώσουν ότι αν δεν συνεχιστούν οι εργασίες στο ανοικτό όρυγμα στις Σκουριές θα… κλειστούν στις στοές. Οι δηλώσεις νομιμοφροσύνης εκ μέρους εκπροσώπων των σωματείων τους στην εταιρεία έγιναν μάλιστα λίγες μέρες μετά τις διαβεβαιώσεις του Υπουργού Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Π. Λαφαζάνη πως η ακύρωση της επένδυσης δεν συνεπάγεται ότι οι εργαζόμενοι θα πεταχτούν στον δρόμο.

Σε μια προσπάθεια να ενταθεί ακόμη πιο πολύ το εμφυλιοπολεμικό κλίμα, τα σωματεία τους, κατ” εντολή πάντα της εταιρείας, καλούν σε συγκέντρωση σήμερα στο εργοτάξιο των Σκουριών εκεί δηλαδή που ήταν προγραμματισμένη εδώ και εβδομάδες πορεία των κατοίκων που αντιδρούν στην εξόρυξη. Μάλιστα, σύμφωνα με τις πληροφορίες, η εταιρεία απειλεί τους εργαζόμενους ότι όποιος δεν παραστεί στην συγκέντρωση θα πρέπει να περάσει από το λογιστήριο…

Το κίνημα ενάντια στο χρυσό ξεκαθαρίζει πως δεν πρόκειται να παίξει το παιχνίδι της εταιρείας και πως η προγραμματισμένη πορεία στο βουνό δεν έχει στόχο να στραφεί εναντίον των εργαζόμενων. Εχθρός τους, όπως τονίζουν, συνεχίζει να είναι «το μολυσμένο νερό, οι λίμνες τοξικών αποβλήτων, η καταστροφή του βουνού, τα άνομα συμφέροντα των πολυεθνικών, η διαπλοκή, η βία και η καταστολή».

Η νέα κυβέρνηση οφείλει να τηρήσει τις δεσμεύσεις της για το σταμάτημα του μεγαλύτερου περιβαλλοντικού και οικονομικού εγκλήματος που εξελίσσεται στις Σκουριές και να υλοποιήσει το σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης της περιοχής που ήδη μετράει πολλές πληγές σε κοινωνικό και περιβαλλοντικό επίπεδο. Η περιβαλλοντική αποκατάσταση των πληγεισών περιοχών αποτελεί, εξάλλου, μια διαδικασία που θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας ενώ ταυτόχρονα η ανασυγκρότηση της περιοχής βάσει ενός εναλλακτικού σχεδίου και με προϋπόθεση την δημόσια διαβούλευση μπορεί να αποτελέσει το γενικότερο υπόδειγμα μιας άλλης ανάπτυξης που θα σέβεται το περιβάλλον, θα διασφαλίζει την αλληλεγγύη και κυρίως θα αφορά όλους τους κατοίκους και όχι μόνο τους εκάστοτε «ομήρους» μιας εταιρείας.

Αν το κίνημα ενάντια στο χρυσό νικήσει και η περιοχή ανασάνει από την επιβολή της εταιρείας τότε σε βάθος χρόνου θα γίνει κατανοητό και στις συνειδήσεις των εργαζομένων πως όχι μόνο το δίλημμα «δουλειά ή υγεία» είναι ψευδές αλλά και πως τα ερωτήματα δεν μπορεί να τα θέτουν οι εταιρείες.

Από rednotebook

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου