"Αη Γιάννη πρόδρομε ζώνομαι ξεζώνομαι·
η ζντρίγα να καεί κι εγώ να μη καωωώ".
σ. ζντρίγα λέγαμε την μάγισσα!
Τα τελευταία χρόνια ο Πολιτιστικός σύλλογος στην προσπάθειά του να το διατηρήσει μέσα στο χρόνο, ανάβει φωτιά στο κέντρο του χωριού. Εκεί μαζεύονται παιδιά όλων των ηλικιών και λιγοστοί μεγάλοι.
Παλιότερα όλες οι γειτονιές τη μέρα αυτή μύριζαν καμένο χόρτο. Πολλοί έβγαιναν έξω από το χωριό για να μαζέψουν τον Αϊ Γιάννη. Ένα φυτό παρασιτικό, αναρριχόμενο, που αυτή την εποχή γεμίζει άσπρα λουλουδάκια.
Το απόγευμα στις 23 Ιουνίου άναβαν στους δρόμους και τις πλατείες του χωριού φωτιές με άχυρα και καλαμιές, που τις τροφοδοτούσαν συνέχεια για να μη σβήσουν και μικροί-μεγάλοι φορώντας στεφάνια και ζωσμένοι στη μέση το φυτό πηδούσαν τις φωτιές μέχρι που βράδιαζε. Οι πιο τολμηροί πηδούσαν όταν η φωτιά ήταν φουντωμένη, οι λιγότερο περίμεναν να καταλαγιάσει. Αναψοκοκκίνιζαν τα πρόσωπα, ευκαιρία για γιορτή, γλέντι, γέλιο και φλερτ όπως διασταυρώνονταν πάνω από τη φωτιά. Έπαιρναν φόρα από μακριά και όταν έφταναν κοντά πηδο0ύσαν πάνω απ’ αυτήν και το επαναλάμβαναν από την αντίθετη κατεύθυνση. Ταυτόχρονα έλεγαν το παρακάτω πεντάστιχο
«Αϊ Γιάννη Πρόδρομε
ζώνουμι ξιζώνουμι
τα ζουνάρια ζώνουμι
η σντρίγα να καεί
κι γω να μην καώ».
Έλαμπε ο τόπος από τις φωτιές. Βλέπετε παλιότερα δεν υπήρχε και το ηλεκτρικό.
Την ίδια όμως μέρα συνέβαινε και άλλο έθιμο το έθιμο του κλύδωνα με διάφορες μορφές. Πανάρχαιο κι αυτό. Σχετικό με τα μελλούμενα . Τα κορίτσια ήθελαν να μάθουν το τυχερό τους. Θυμάμαι κάποια από αυτά που τα έβλεπα ή άκουσα να τα διηγούνται σαν ήμουν παιδί.
Ένα από αυτά ήταν το αμίλητο νερό. Οι κοπέλες έπιναν από τρεις βρύσες νερό. Οι βρύσες τότε δεν ήταν στα σπίτια. ήταν σκορπισμένες σε ορισμένα σημεία του χωριού κι από κει έπαιρνε ο κόσμος νερό. Μετά στέκονταν σε ένα σταυροδρόμι και το πρώτο αντρικό όνομα που άκουγαν, πίστευαν ότι θα είχε ο μέλλοντας σύζυγος . Σε κάποιες μάλιστα περιπτώσεις το γεγονός αυτό τις επηρέαζε στο να διαλέξουν τον σύντροφό τους. Η όλη διαδικασία γινόταν χωρίς να μιλήσουν σε κανένα από όσους θα συναντούσαν, παρ’ ότι εκείνη την εποχή ήταν αγένεια να μην χαιρετήσεις κάποιον.
Σε ένα δεύτερο έκοβαν ένα γαΪδουράγκαθο που αυτή την εποχή ανθίζει και είναι όμορφο με το μωβ χρώμα του. Καψάλιζαν το άνθος από την πάνω πλευρά και το βράδυ το άφηναν έξω. Αν την άλλη μέρα το λουλούδι ήταν και πάλι ανθισμένο πίστευαν ότι εκείνη τη χρονιά θα έβγαινε το τυχερό τους και θα παντρεύονταν.
Σε ένα άλλο πάλι έβαζαν σε ένα διάφανο ποτήρι καθαρό νερό. Εκεί μέσα έριχναν ένα ασπράδι αυγού και το άφηναν σκεπασμένο με ένα πανί . Το άλλο βράδυ το ξεσκέπαζαν και ερμήνευαν το σχέδιο που σχηματίζονταν από το ασπράδι και το νερό. Αν έμοιαζε με καράβι, θα έπαιρναν ναυτικό, αν με ζυγαριά, έμπορο κ.α..
Άλλες κοπέλες πάλι μαζεύονταν παρέα. Έστελναν μια από την παρέα με κανάτα να πάρει από τρεις βρύσες αμίλητο νερό κι εκεί μέσα έριχναν προσωπικά τους αντικείμενα συνήθως κοσμήματα (καρφίτσες, τσιμπιδάκια για τα μαλλιά, σταυρούς, δαχτυλίδια κ.λ.π.). Την σκέπαζαν με πανί και την άλλη μέρα ξανασυγκεντρώνονταν για ν’ ανοίξουν τον κλύδωνα. Τότε η καθεμιά έφερνε μαζί της και μερικούς στίχους γραμμένους ή στιχάκι από ημερολόγιο που θα μιλούσαν είτε για τύχη είτε για χαρίσματα ή χαρακτηριστικά κοπέλας ή μελλοντικού συζύγου. Κάθονταν όλες γύρω και κάποια άνοιγε τον κλύδωνα. Τραβούσε από μέσα ένα αντικείμενο και ένα χαρτί. Σε κείνη που ανήκε το αντικείμενο αντιστοιχούσαν οι στίχοι.
Η ζωή έχει κυλήσει. Πολλά έχουν αλλάξει στη ζωή μας, προχωρήσαμε μπροστά, σε άλλα για καλό σε άλλα ίσως όχι. Οι κοπέλες σίγουρα δεν περιμένουν τον κλύδωνα για να μάθουν την τύχη τους, ούτε οι ερωτευμένοι να ανταλλάξουν ματιές και λόγια στις φωτιές του Αϊ Γιάννη. Έτσι ο πολιτιστικός σύλλογος ανέλαβε την ευθύνη, για μια ακόμα χρονιά, να διασώσει το έθιμο, μήπως και το παραδώσει στις επόμενες γενιές σαν μια σύνδεση με τις προηγούμενες και με το παρελθόν, που σιγά- σιγά ξεχνιέται και χάνεται.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου