Επιθεωρητές Περιβάλλοντος: 985% πάνω από το όριο ο μόλυβδος στο ποτάμι της Ολυμπιάδας από τα απόβλητα της Ελληνικός Χρυσός

Από το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων

Συστηματική ρύπανση και υποβάθμιση του ποταμού Μαυρόλακκα που είναι ο αποδέκτης των υγρών αποβλήτων του μεταλλείου Ολυμπιάδας της Ελληνικός Χρυσός διαπιστώνουν οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος. Συγκεκριμένα, με την ΑΠ 4152/18.05.2018 Πράξη Βεβαίωσης Παράβασης για το Υποέργο Ολυμπιάδας, βεβαιώνονται μεταξύ άλλων τα εξής (με λοξά γράμματα παραθέτονται αυτούσια αποσπάσματα):

1. Ελλιπής παρακολούθηση των ποιοτικών παραμέτρων των υγρών αποβλήτων και διάθεσή τους με υπερβάσεις ως προς τα επιτρεπόμενα όρια για τα μέταλλα ψευδάργυρο (Zn), κάδμιο (Cd), μόλυβδο (Pb), αρσενικό (As) και το pH.

α) Η εταιρεία συγκρίνει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των εκροών υγρών αποβλήτων με τα όρια μιας παλαιάς (1985) και παρωχημένης απόφασης της Νομαρχίας Χαλκιδικής και όχι με τα αυστηρότερα όρια που θέτει η σύγχρονη περιβαλλοντική νομοθεσία και ο όρος β.2.β της ΚΥΑ Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων.

«Από την εν λόγω παράβαση, με δεδομένο ότι πρόκειται γιασυστηματική απόρριψη υγρών αποβλήτων με υπερβάσεις, από την έναρξη λειτουργίας της δραστηριότητας (ήτοι 2ο εξάμηνο 2011) έως και τη σύνταξη της παρούσας, προκλήθηκε ρύπανση του περιβάλλοντος, κατά την έννοια του άρθρου 2 του Ν. 1650/1986″.

«Η μη συμμόρφωση της εταιρείας με τον όρο β.2.β είχε ως αποτέλεσμα τη συνεχή εκροή υγρών αποβλήτων με σημαντικά υψηλές συγκεντρώσεις στα μέταλλα ψευδάργυρο, κάδμιο, μόλυβδο, αρσενικό, προκαλώντας τη ρύπανση και περαιτέρω επιβάρυνση του υδάτινου αποδέκτη».

Η παράβαση αυτή έχει επισημανθεί επανειλημμένως στην εταιρεία επανειλημμένως και με απόλυτη σαφήνεια:

• Από τους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος, από τους πρώτους ελέγχους του 2014 μέχρι και την πιο πρόσφατη ΠΒΠ της 31-1-2019.
• Από την αδειοδοτούσα αρχή ΔΙΠΑ/ΥΠΕΝ.
• Από την Επιστημονική Επιτροπή παρακολούθησης της τήρησης των περιβαλλοντικών όρων του έργου.
• Η σημασία του εν λόγω όρου επισφραγίστηκε από το ΣτΕ με τις υπ’αρ. 551 και 549/2015 αποφάσεις.

H εταιρεία επιμένει να αγνοεί όλα τα ανωτέρω και να προβάλει τη δική της αυθαίρετη ερμηνεία του όρου, εφαρμόζοντάς τον κατά το δοκούν. Απορούν οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος με το θράσος της:

«Είναι πραγματικά απορίας άξιον που η εταιρεία ακόμα και σήμερα μετά την έκδοση των ως άνω αποφάσεων, θέτει ζήτημα ερμηνείας, σαφήνειας κ.τ.λ. του εν λόγω όρου και εξαντλείται στο να εμμένει στην άποψή της και όχι στην ίδια την απόφαση του ΣτΕ και την εφαρμογή της. Η εταιρεία μονομερώς και επιλεκτικά, αγνοώντας την Απόφαση του ΣτΕ, δεν αποδέχεται τον συγκεκριμένο όρο».

β) Η εταιρεία λαμβάνει υπ’όψη μόνο τις εν διαλύσει τιμές των μετάλλων και όχι τις ολικές όπως ορίζει η νομοθεσία, με αποτέλεσμα να εξάγει πλασματικά και λανθασμένα συμπεράσματα ως προς την ποιότητα των υδάτων.

«Η ενέργεια αυτή είναι εξαιρετικά επισφαλής για το περιβάλλον αφού καταδεικνύει το ότι η εταιρεία δεν εφαρμόζει τις κάθε φορά ισχύουσες διατάξεις, όπως έχει υποχρέωση να πράττει, αλλά ακολουθεί παλαιωμένες πρακτικές, οι οποίες εν προκειμένω δεν συνάδουν με τους περιβαλλοντικούς όρους, την ισχύουσα νομοθεσία αλλά και την επιστήμη, στην οποία εδράζεται κάθε φορά η νομοθεσία».

«Βλέπουμε δηλαδή ότι προκειμένου η εταιρεία να αποκρύπτει τις υπερβάσεις των ορίων και συνεπώς την προκαλούμενη ρύπανση, χρησιμοποιεί ταυτόχρονα δύο ευεργετικά για αυτήν στοιχεία: τα ελαστικά όρια της Νομαρχιακής Απόφασης και τις μικρότερες συγκεντρώσεις των εν διαλύσει μετάλλων έναντι των ολικών».

γ) Κρίσιμα βαρέα μέταλλα όπως υδράργυρος, χρώμιο, βάριο, σελήνιο, δεν μετρώνται καθόλου. Η εταιρεία συστηματικά αγνοεί αυτή της την  υποχρέωση «παραβαίνοντας έτσι σημαντικούς όρους που σχετίζονται με την ποιότητα και παρακολούθηση των ήδη βεβαρυμμένων υδατικών συστημάτων της περιοχής».

2. Ελλιπής παρακολούθηση των ποιοτικών χαρακτηριστικών των επιφανειακών υδάτων

Η εταιρεία παρακολουθεί την ποιότητα των νερών που χρησιμοποιεί ως αποδέκτες των  υγρών αποβλήτων της με τον ίδιο αυθαίρετο και λανθασμένο τρόπο που παρακολουθεί και τα απόβλητα, «με αποτέλεσμα να απορρίπτονται συστηματικά υγρά απόβλητα με υπερβάσεις προκαλώντας τη ρύπανση και την υποβάθμιση των υδάτων Μαυρόλακκα».

Επισημαίνεται ότι στα περισσότερα από τα ρέματα κατά την καλοκαιρινή περίοδο δεν υπάρχει φυσική ροή υδάτων, με αποτέλεσμα τα μόνα «νερά» να είναι τα υγρά απόβλητα της εταιρείας.

Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι η συγκέντρωση μολύβδου στα επιφανειακά ύδατα του Μαυρόλακκα ήταν 13,05 μg/l, που η εταιρεία θεωρεί ότι είναι «εντός ορίων» επειδή παρανόμως τη συγκρίνει με τα ελαστικά όρια της αρεσκείας της. Στην πραγματικότητα η τιμή αυτή είναι  985% πάνω από το ισχύον όριο, γεγονός που αποτυπώνει και το μέγεθος της επιβάρυνσης του Μαυρόλακκα.

Παραπλανεί η Ελληνικός Χρυσός δηλώνοντας ότι «έχει απαντήσει αναλυτικά και τεκμηριωμένα σε όλες τις αιτιάσεις». Αποκρύπτει ότι το σύνολο των ισχυρισμών της απορρίφθηκε από τους Επιθεωρητές, με αναλυτικότατη τεκμηρίωση που περιλαμβάνεται στην Πράξη Βεβαίωσης Παράβασης.

Τα παραπάνω αφιερώνονται σε όσους νομίζουν ότι το πρόβλημα της Ολυμπιάδας είναι ΜΟΝΟ το κάδμιο. Και επιπλέον:

• Στους αφελείς και τους εύπιστους που λένε «η εταιρεία έχει υπερσύγχρονο σύστημα παρακολούθησης και ελέγχει τα πάντα». Ναι, έχει σύστημα παρακολούθησης, αλλά είναι «πειραγμένο» για να βγάζει τα επιθυμητά/βολικά αποτελέσματα.
• Στους δύσπιστους και ενδεχομένως κακόπιστους που λένε «δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι η εταιρεία ρυπαίνει». Ναι υπάρχουν αποδείξεις, μας τις έχουν δώσει οι αρμόδιοι κρατικοί ελεγκτικοί φορείς. Υπάρχουν επίσης αποδείξεις ότι η εταιρεία ψεύδεται όταν ισχυρίζεται ότι δεν ρυπαίνει.
• Σε αυτούς που κρύβουν τα σκουπίδια κάτω από το χαλί και λένε ότι αναρτήσεις σαν αυτή «κάνουν κακό στον τουρισμό». Δεν κάνει η αλήθεια κακό στον τουρισμό, η ρύπανση κάνει κακό στον τουρισμό. Η εταιρεία κάνει κακό στον τουρισμό.

Δεν είναι μόνο το αδιαμφισβήτητο πλέον γεγονός ότι έχουμε συστηματικές παραβάσεις και συστηματική ρύπανση των υδάτων που φαίνεται πώς ήδη έχει αρχίσει να επηρεάζει την υγεία των ανθρώπων. Είναι και το ότι η εταιρεία έχει κάνει σαφές ότι δεν προτίθεται να συμμορφωθεί, αφού θρασύτατα κοροϊδεύει τις ελεγκτικές αρχές προβάλλοντας συνεχώς τις ίδιες δικαιολογίες. Τι περιμένει επιτέλους το ΥΠΕΝ για να λάβει ουσιαστικά μέτρα κατά της εταιρείας; Η συγκέντρωση μολύβδου στο ποτάμι 985% πάνω από το επιτρεπτό όριο δεν είναι αρκετή;

Η Πράξη Βεβαίωσης Παράβασης διαβιβάστηκε από την Επιθεώρηση και στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Χαλκιδικής. Μέχρι πότε θα αφήνουν τον περιβαλλοντικό εγκληματία να δρά ανενόχλητος;