Τα χρυσά πλοκάμια της φοροδιαφυγής

Η «ELDORADO GOLD» ΜΕΣΩ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΔΙΚΤΥΟΥ 43 ΘΥΓΑΤΡΙΚΩΝ ΔΙΟΧΕΤΕΥΕΙ ΤΑ ΚΕΡΔΗ ΤΗΣ ΣΕ «ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΥΣ»

Από την Ελευθεροτυπία
Του ΣΑΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗ

Η πολυεθνική δεν πλήρωσε φόρους στο ελληνικό Δημόσιο για κέρδη που είχε, τα οποία από 32.000 ευρώ το 2009, ξεπέρασαν τα 7 εκατ. ευρώ το 2013

Ερευνα ολλανδικής ΜΚΟ έβαλε στο μικροσκόπιο την «Eldorado Gold». Η έρευνα περιλαμβάνει ανάλυση των διαθέσιμων οικονομικών στοιχείων της εταιρείας σε τρεις χώρες: Ελλάδα, Ολλανδία και Καναδά

Σε τροπικούς και φορολογικούς παραδείσους, όπως τα νησιά Μπαρμπέιντος και τα νησιά Κέιμαν, πληρώνει φόρους η «Eldorado Gold» αντί για την Ελλάδα. Η «Eldorado Gold» δεν πλήρωσε φόρους στο ελληνικό Δημόσιο για κέρδη που είχε, τα οποία από 32.000 ευρώ το 2009 ξεπέρασαν τα 7 εκατ. ευρώ το 2013. Την ίδια στιγμή η ελληνική κυβέρνηση των ΜΑΤ και της ποινικοποίησης της αντίδρασης των κατοίκων στην εξόρυξη χρυσού στις Σκουριές, διατείνεται ότι θα έχει έσοδα από την «επένδυση» ύψους περίπου 20 εκατ. ευρώ σε 20 χρόνια.

Μια ταχυδρομική θυρίδα στο Αμστερνταμ, χωρίς γραφεία και υπαλλήλους, είναι η έδρα της μητρικής εταιρείας του ελληνικού τμήματος της «Eldorado Gold». Μάλιστα η «Eldorado Gold» διατηρεί 12 τέτοιες εταιρείες - ταχυδρομικές θυρίδες στην Ολλανδία, στις οποίες υπάγονται οι 43 συνολικά θυγατρικές εταιρείες που διατηρεί στην Ευρώπη και σε άλλες ηπείρους. Τέσσερις από αυτές τις εταιρείες - ταχυδρομικές θυρίδες αγόρασαν ομόλογα που εξέδωσε η «Ελληνικός Χρυσός», τα οποία αγοράστηκαν με κεφάλαια που προήλθαν από άλλη εταιρεία της «Eldorado Gold» με έδρα τα νησιά Μπαρμπέιντος. Ετσι, το εισόδημα από αυτή την αγορά δεν φορολογήθηκε ούτε στην Ελλάδα, ούτε στην Ολλανδία, αλλά στα νησιά Μπαρμπέιντος, όπου η φορολογία των πολυεθνικών εταιρειών είναι από πολύ χαμηλή έως μηδενική.

Η έρευνα

Πρόκειται για προκαταρκτικά αποτελέσματα έρευνας ολλανδικής ΜΚΟ, που έβαλε στο μικροσκόπιό της την «Eldorado Gold». Η έρευνα περιλαμβάνει ανάλυση των διαθέσιμων οικονομικών στοιχείων της εταιρείας σε τρεις χώρες, την Ελλάδα, την Ολλανδία και τον Καναδά. Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της έρευνας θα παρουσιαστούν στο δημαρχείο Θεσσαλονίκης το επόμενο Σάββατο, 1 Νοεμβρίου, σε διεθνή συνάντηση που οργανώνει η συγκεκριμένη ΜΚΟ, με τη συνεργασία του Παρατηρητηρίου Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων και τη στήριξη του συντονιστικού «SOSτε Το Νερό». Θέμα της διεθνούς συνάντησης είναι «Σκουριές: Υπάρχει πραγματική συνεισφορά της "Eldorado Gold" στην ελληνική οικονομία;».

Την έρευνα διεξήγαγε η ολλανδική ΜΚΟ «SOMO»(Centre for Research on Multinational Corporations - Κέντρο για την Ερευνα των Πολυεθνικών Εταιρειών). Ενας ανεξάρτητος μη κερδοσκοπικός οργανισμός που ασχολείται με κοινωνικά, οικολογικά και οικονομικά θέματα που σχετίζονται με την αειφόρο ανάπτυξη. Από το 1973 η συγκεκριμένη οργάνωση ερευνά τις πολυεθνικές εταιρείες και τις επιπτώσεις των δραστηριοτήτων τους στους ανθρώπους και στο περιβάλλον σε όλο τον κόσμο.

Οπως λέει στην «Ε» η ερευνήτρια της SOMO, Κατρίν ΜακΓκάραν, «Η "Ελληνικός Χρυσός Α.Ε." εξέδωσε αρκετά ανασφάλιστα ομόλογα και ομολογιακά δάνεια κατά τα προηγούμενα χρόνια για να χρηματοδοτήσει τις δραστηριότητές της. Τα ομόλογα απαιτούν η "Ελληνικός Χρυσός Α.Ε." να καταβάλει τόκους για τις τέσσερις ολλανδικές εταιρείες που προσυπέγραψαν τα ομόλογα, δηλαδή τις "Eldorado Gold" (Ελλάδα), "Eldorado Gold" (Ολλανδία), «Eldorado Thrace" (Ελλάδα) και "Eldorado Gold Treasury". Αυτές οι ολλανδικές εταιρείες - ταχυδρομικές θυρίδες με τη σειρά τους χρηματοδοτούνται από μια συνδεδεμένη εταιρεία στα νησιά Μπαρμπέιντος.

«Πέταξαν» στα Μπαρμπέιντος

Ετσι τα έσοδα από τόκους από αυτή την ομαδική χρηματοδότηση μετατοπίστηκαν από την Ελλάδα, μέσω της Ολλανδίας, στα νησιά Μπαρμπέιντος». Σύμφωνα με την έρευνα, η συνολική αξία των ομολόγων και ομολογιακών δανείων, όπου έχουν εγγραφεί οι παραπάνω ολλανδικές εταιρείες, έχει αυξηθεί από 8.000.000 ευρώ το 2009 σε 176.000.000 ευρώ το 2013. Επειδή η ποσότητα και η αξία των ομολόγων αυξήθηκαν, οι πληρωμές για τόκους αυξήθηκαν επίσης από 32.000 ευρώ το 2009 σε πάνω από 7.000.000 ευρώ το 2013.

«Αυτά είναι χρήματα που έπρεπε να φορολογηθούν στην Ελλάδα, αλλά φορολογήθηκαν στα νησιά Μπαρμπέιντος και η χώρα σας έχασε αυτά τα έσοδα από φόρους, τα οποία κατέληξαν στα ταμεία της "Eldorado Gold"», υπογραμμίζει η Κ. ΜακΓκάραν. Επισημαίνει επίσης ότι: «Είναι αδιανόητο η Ε.Ε. και η τρόικα να επιβάλλουν τόσο έντονη οικονομική πίεση στην Ελλάδα και στους πολίτες της και την ίδια στιγμή να δίνουν τη δυνατότητα σε πολυεθνικές εταιρείες όπως η "Eldorado Gold" να αποφεύγουν να πληρώσουν τους φόρους που τους αναλογούν, σύμφωνα με την ελληνική φορολογική νομοθεσία, και να κερδίζουν περισσότερα χρήματα εις βάρος των χωρών στις οποίες δραστηριοποιούνται». Και προσθέτει ότι μέσω μιας τέτοιας εταιρείας- ταχυδρομικής θυρίδας, η «Eldorado Gold» εξαγόρασε την αυστραλιανή μεταλλευτική «Global Resources», με χρήματα που προήλθαν από άλλη εταιρεία της με έδρα την Κίνα. Και δεν φορολογήθηκε γι' αυτήν την εξαγορά ούτε στην Αυστραλία, ούτε στην Ολλανδία, αλλά στην Κίνα.

«Τα αποτελέσματα της έρευνάς μας θα ανακοινωθούν στο τέλος του χρόνου, αλλά στη Θεσσαλονίκη θα ανακοινώσουμε κάποια προκαταρκτικά αποτελέσματα και όχι συμπεράσματα, καθώς τα στοιχεία που έχουμε συγκεντρώσει τα μελετούν δικηγόροι με εξειδίκευση στο φορολογική νομοθεσία», δηλώνει στην «Ε» η ερευνήτρια της SOMO, Κατρίν ΜακΓκάραν.

Ευρωπαϊκή νομοθεσία

Οπως λέει, η νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης δίνει τη δυνατότητα σε πολυεθνικές εταιρείες όπως η «Eldorado Gold» να ιδρύουν εταιρείες με έδρα μια απλή ταχυδρομική θυρίδα και με αυτό τον τρόπο να τους δίνει τη δυνατότητα να πληρώνουν ελάχιστους ή και καθόλου φόρους σε χώρες στις οποίες δραστηριοποιούνται, όπως στη συγκεκριμένη περίπτωση στην Ελλάδα (Σκουριές- Πέραμα), αλλά και στη Ρουμανία και στην Τουρκία. «Τέτοιες περιπτώσεις είναι συνηθισμένες σε πολλά μέρη του κόσμου. Στη Ζάμπια ακτιβιστές αποκάλυψαν ότι μόνο δύο από τις οκτώ πολυεθνικές μεταλλευτικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη χώρα, δήλωσαν κέρδη τα τελευταία 8 χρόνια», προσθέτει.

Στόχος της έρευνας που θα παρουσιαστεί στη Θεσσαλονίκη, με τη συμμετοχή ακτιβιστών και από τη Ρουμανία και την Τουρκία, όπου δραστηριοποιείται η «Eldorado Gold», είναι να καταδειχθεί πώς οι πολυεθνικές μεταλλευτικές εταιρείες φυγαδεύουν τα κέρδη τους σε φορολογικούς παραδείσους στο εξωτερικό, χωρίς να αφήνουν τίποτα στον τόπο όπου δραστηριοποιούνται.

Θέλουν επίσης να καταδείξουν το ρόλο της Ολλανδίας σε αυτή τη μεγάλης κλίμακας φοροαποφυγή, γιατί οι περισσότερες πολυεθνικές χρησιμοποιούν ενδιάμεσες ολλανδικές θυγατρικές για να φυγαδεύουν τα κέρδη τους. «Πολλές πολιτικές και συνθήκες επιτρέπουν στην "Eldorado Gold" να δομήσει τις πληρωμές τόκων κατά τέτοιον τρόπο, ώστε οι πληρωμές αυτές να αφαιρούνται από τα κέρδη της στην Ελλάδα και να καταλήγουν σχεδόν αφορολόγητες στα Μπαρμπέιντος. Αυτές είναι η ευρωπαϊκή οδηγία περί τόκων και η ολλανδική εθνική νομοθεσία, η οποία, μεταξύ άλλων, επιτρέπει τις πληρωμές τόκων να αφαιρούνται από τα κέρδη, ακόμη και αν η πληρωμή γίνεται σε ένα φορολογικό παράδεισο, όπως τα νησιά Μπαρμπέιντος», τονίζει η Κατρίν ΜακΓκάραν.

«Η Ολλανδία δεν είναι χώρα χαμηλής φορολογίας ή φορολογικός παράδεισος, υπό την έννοια ότι προσφέρει ένα ποσοστό κοντά στο μηδέν εταιρικό φόρο ή το τραπεζικό απόρρητο. Αντίθετα, διευκολύνει τη φοροδιαφυγή, αφήνοντας πολυεθνικές να διοχετεύουν το εισόδημά τους μέσω της Ολλανδίας από υψηλού, σε χαμηλού ποσοστού φορολογίες, όπου παραμένουν αφορολόγητα», καταλήγει η ερευνήτρια της ολλανδικής ΜΚΟ, SOMO.