Η καναδέζικη κοινοπραξία „Eldorado Gold“ και οι θυγατρκές τις εταιρείες στη Χαλκιδική: Ελληνικός Χρυσός και στη Θράκη: Χρυσωρυχεία Θράκης στο Πέραμα και Μεταλλευτική Θράκης στις Σάπες απέκτησαν νέες ελπίδες για την υλοποίηση των μεταλλευτικών τους σχεδίων, διότι η νέα κυβέρνηση και ορισμένοι νεοεκλεγέντες εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης έδωσαν ενθαρυντικά μηνήματα για την προώθηση των μεταλλευτικών δρστηριοτήτων στη Β. Ελλάδα.
Παίρνοντας αφορμή από δηλωσεις εκπροσώπων της νέας κυβέρνησης ότι θα προωθήσουν τα σχέδια της εταιρείας „Ελληνικός Χρυσός“ για το έργο Σκουριών, θα παραθέσουμε περιληπτικά μερικά βασικά στοιχεία για τις διαστάσεις επιπτώσεων στο περιβάλλον και στη Δημόσια Υγεία.
Πρωταρχικά, υπογραμμίζονται οι εξής γενικές παρατηρήσεις:
α) H εκμετάλλευση χρυσού αποτελεί αναμφισβήτητα την πιο επιζήμια βιομηχανία από κάθε άλλη βιομηχανική και μεταλλευτική δραστηριότητα. Η όλη διαδικασία αφορά την ανάκτηση μικροσκοπικων ιχνών χρυσού (στις Σκουριές π.χ. κάτω από 1 (!!) γραμμάριο ανα τόνο πετρώματος).
β) Απαιτούνται μαζικές εξορύξεις πετρωμάτων, οι οποίες αλλοιώνουν ριζικά τη μορφολογία και το φυσικό τοπίο μεγάλων περιοχών.
γ) Ακολουθεί μεταλλουργική επεξεργασία των εξορυχθέντων πετρωμάτων με χρήση μεγάλων ποσοτήτων τοξικών χημικών αντιδραστηρίων (σε πολλές περιπτώσεις του δηλητηρiώδους κυανιούχου νατρίου) με απρόβλεπτους κινδύνους για τη δημόσια υγεία
δ) Μοναδικό φαινόμενο είναι το ότι τα εξορυχθέντα και επεξεργασθέντα πετρώματα εναποθέτονται σχεδόν 100% σαν τοξικά απόβλητα σε χώρους τελμάτων μεγάλων εκτάσεων με δραματικές επιπτώσεις στο υδρολογικό σύστημα και στη δηλητηρίαση μεγάλων περιοχών, ιδιαίτερα σε περίπτωση αστοχιών και θραύσεων φραγμάτων.
Η πρόθεση της νέας κυβέρνησης να δώσει τις απαραίτητες άδειες στην «Ελληνικός Χρυσός» είναι ανεύθυνη, διότι θα προδιαγράψει την περιβαλλοντική καταστροφή της ΒΑ Χαλκιδικής. Δεν είναι μόνο οι Σκουριές. Εάν προωθηθεί η προγραμματισμένη μεταλλευτική δραστηριότητα στις Σκουριές θα εντατικοποιηθεί η εξόρυξη και μεταλλουργική επεξεργασία του κοιτάσματος της Ολυμπιάδας για την ανάκτηση χρυσού από συμπυκνώματα αρσενοπυρίτη/σιδηροπυρίτη.
Η εξόρυξη ενός κοιτάσματος με ασυνήθιστα υψηλή περιεκτικότητα σε αρσενικό, όπως της Ολυμπιάδας, αποτελεί όχι μόνο ανεύθυνη παρά και εγληματική πράξη για τη Δημόσια Υγεία. Τα συμπυκνώματα άρσενοπυρίτη-σιδηροπυρίτη που προκύπτουν από ένα τέτοιο κοίτασμα, περιέχουν σύμφωνα με δικές μας εκτιμήσεις από 12% μέχρι περίπου 20% !!! αρσενικό και όχι 9% που αναξιόπιστα ισχυρίζεται η εταιρεία. Αλλά ακόμη και το 9% αρσενικό που θα εναποτίθεται σε υπαίθριους χώρους αποτελεί εγκληματική πράξη, εάν λάβουμε υπόψη ότι η περιεκτικότητα αυτή των 9% = 90.000 mg/kg είναι κατά 6.000 φορές (!!!) υψηλότερη από την επιτρεπτή οριακή τιμή: 15 mg/kg αρσενικού σε μη επιβαρυμένα εδάφη και ιζήματα.
Εκτός αυτού, από την εξόρυξη και μεταλλουργία του κοιτάσματος Ολυμπιάδας εκτοξεύονται στο περιβάλλον μεγάλες ποσότητες σε μόλυβδο, ψευδάργυρο, αντιμόνιο, κάδμιο κ.ά. Μεγάλη σημασία δίνουμε στο ιδιαίτερα τοξικό κάδμιο (τοξικότερο και από το αρσενικό), το οποίο συνδέεται γεωχημικά με τον ψευδάργυρο. Αρκεί να αναφερθεί, ότι σύμφωνα με τις δικές μας εκτιμήσεις, το κάδμιο ανέρχεται στα συμπυκνώματα ψευδαργύρου της Ολυμπιάδας μέχρι 9.500 mg/kg. Συγκριτικά αναφέρεται, ότι το επιτρεπτό όριο καδμίου στα ιζήματα και εδάφη είναι 0,3 mg/kg. Η διάχυση ενός συμπυκνώματος ψευδαργύρου στο έδαφος σημαίνει ότι το έδαφος στο σημείο αυτό δέχεται μια επιβάρυνση σε κάδμιο κατά 9.500 mg/kg : 0,3 mg/kg = πάνω από 31.000 φορές (!!!) ανώτερη του καθορισμένου στάνταρ.
Όλα αυτά αποσιωπούνται από την εταιρεία, και δεν θα σταθούμε στα τοξικά χημικά αντιδραστήρια που χρησιμοποιούνται στη μεταλλουργίκή επεξεργασία „επίπλευσης“, μεταξύ άλλων και το θανατηφόρο κυανιούχο νάτριο, και διοχετεύονται σε υπαίθριους χώρους διαχείρησης μεταλλευτικών τελμάτων.
Σε ότι αφορά ειδικά τις Σκουριές τονίζεται πάλι η εξής ακόμη παρατήρηση: Συμφωνα με τα επίσημα δεδομένα της εταιρείας θα εξορυχθούν στις Σκουριές συνολικά 146 (!!) εκατομμύρια τόνοι πετρώματος. Η ίδια η εταιρεία αναφέρει στη ΜΠΕ ότι τα εξορύξιμα πατρώματα περιέχουν μέχρι 9% τρεμολίτη, ο οποίος ανήκει ως γνωστόν στα καρκινογόνα ορυκτά αμιάντου. Συγκεκριμένη έκθεση του ΙΓΜΕ αναφέρει μέχρι 11% αμιαντούχα ορυκτά του ακτινολίτη (συγγενές ορυκτό του τρεμολίτη) και ανθοφυλλίτη στα πετρώματα της πρόσφατης εσκαφής Σκουριών.
Συμπερασματικά λοιπόν, θα περιέχουν τα εξορύξιμα πετρώματα στις Σκουριές μέχρι περίπου 10% καρκινογόνα ορυκτά αμιάντου. Από τις παραπάνω αναφερόμενες ποσότητες εξορυχθέντων πετρωμάτων υπολογίζεται εύκολα ότι οι Σκούριες θα παράγουν μέχρι σχεδόν 15 εκατομμύρια (!!!) τόνους αμιαντούχα ορυκτά τα οποία θα εκτοξευθούν στο περιβάλλον και, με τις αέριες μεταφορές, στη γύρω περιοχή της Χαλκιδικής.
Δεν θα σταθούμε και εδώ σε λεπτομέρειες αναφορικά με την εκπομπή ποικιλοτρόπων μεταλλικών χημικών στοιχείων και στα τοξικά χημικά αντιδραστήρια που θα προκύπτουν από τη μεταλλουργική επεξεργασία των επάνω αναφερόμενων μαζών εξορυχθέντων πετρωμάτων στις Σκουριές. Τα τέλματα της μεταλλουργίας θα γεμίσουν ως γνωστόν δύο μεγάλα ρέματα (Καρατζά και Λοτσάνικο) με θεόρατα φράγματα ύψους 150 μέτρα το κάθε ένα. Αρκεί να υπενθυμίσουμε σαν παράδειγμα τη θραύση ενός τέτοιου γιγαντιαίου φράγματος μεταλλείου (με παγκόσμια απήχηση) στην αρχή του τρέχοντος έτους (26 Ιανουαρίου 2019), στη περιφέρεια Minas Gerais της Ν. Βραζιλίας, όπου ξεχύθηκαν 12 εκατμμύρια (!!!) κυβ. μέτρα μεταλλευτικά τέλματα και έθαψαν 248 κατοίκους της περιοχής (αγνοούντα άλλα 20 άτομα).
Για περισσότερες πληροφορίες και για τη συχνότητα δυστυχημάτων σε μεταλλεία ανά τον Κοσμο, παραπέμπουμε στην ειδική ιστσελιδα: http://www.wise-uranium.org/mdaf.html (Chronology of major tailings dam failures). Η συγκεκριμένη ιστοσελίδα μας πληροφορεί, ότι κάθε χρόνο συμβαίνουν 2 έως πάνω από 4 δυσυχήματα, κυρίως θραύσεις φραγμάτων σε μεταλλεία ανά τον Κόσμο και σημειώνει ότι μετά το αναφερόμενο δυστύχημα συνέβησαν στο τρέχον έτος, μέχρι τον Ιούλιο 2019, δηλαδή σε 6 μήνες, άλλα 4 δυστυχήματα σε μεταλλεία διαφόρων κρατών (Βραζιλία, Ινδία, Μιανμάρ, Περού). Ο κάθε πολίτης ας βγάλει τα δικά του συμπεράσματα για πιθανή θράυση φραγμάτων συγκράτησης τελμάτων στο προτεινόμενο έργο Σκουριών με ανάλογες τραγικές επιπτώσεις.
Η τοπική κοινωνία και οι αρμόδιοι πολιτικοί κύκλοι δεν πρέπει να συναινέσουν στην εγκατάσταση/λειτουργία μιας τέτοιας μοιραίας «επένδυσης», βασιζόμενοι στις αρχές, ότι προέχει η σταθερή υποστήριξη των καίριων συμφερόντων του συνόλου του τοπικού πληθυσμού και όχι μόνο μιας εταιρείας ή επαγγελματικής ομάδας και ότι η σημερινή γενεά δεν πρέπει και δεν έχει το δικαίωμα στον ταχύ ρυθμό μερικών χρόνων να λεηλατήσει, να καταστρέψει και να μολύνει τη φύση, η οποία δημιουργήθηκε σε περιόδους χιλιάδων και εκατομμυρίων χρόνων και να υποβαθμίσει έτσι τους φυσικούς πόρους που οφείλουν να είναι διαθέσιμοι για τις επόμενες γενεές, ούτε έχει μία εταιρεία δικαίωμα να γεμίσει τα ρέματα με τοξικά μεταλλευτικά τέλματα.
Στο ερώτημα, ποιό θα είναι τελικά το κέρδος της Χαλκιδικής από τη μοιραία αυτή μεταλλευτική δραστηριότητα, αρκεί να αναφέρουμε το αποστομωτικό συμπέρασμα του ανά τον Κόσμο γνωστού περιοδικού „DER SPIEGEL“ (τεύχος 12/17.3.2008) σε ειδικό ρεπορταζ για την εκμετάλλευση χρυσού, με τίτλο «Το βρώμικο χρυσάφι»: «Τα κέρδη των κοινοπραξιών πηγαίνουν στα πλούσια βιομηχανικά κράτη. Δηλητήρια και μεταλλευτικά απορρίμματα παραμένουν στις φτωχές χώρες παραγωγής».
*Bιογραφικά στοιχεία του εισηγητή:
Ο Κυριάκος Αρίκας κατάγεται από την Κίρκη Αλεξανδρούπολης, σπούδασε και σταδιοδρόμησε στη Γερμανία (δίπλωμα
γεωλογίας, διδακτορική διατριβή, διατριβή υφηγεσίας) και ήταν μέχρι την συνταξιοδότησή του υφηγητής στο Ινστιτούτο
Ορυκτολογίας-Πετρογραφίας του Πανεπιστημίου Αμβούργου με το οποίο συνεργάζεται μέχρι σήμερα. Στα πλαίσια της
ερευνητικής του δραστηριότητας ασχολήθηκε πάνω από 30 χρόνια με την γεωλογία, πετρογραφία και κοιτασματολογία
– γεωχημεία του νοτιοανατολικού τμήματος της Θράκης και ειδικά με τις μεταμαγματικές – υδροθερμικές διαδικασίες και
εξαλλοιώσεις με τις οποίες συνδέονται και οι μεταλλοφορίες της Θράκης και Χαλκιδικής.
arikas@web.de
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου