Είναι το μεγαλύτερο καλοκαιρινό πανηγύρι και για γενιές αποτελούσε το χρονικό ορόσημο της κάμψης του καλοκαιριού. Η εκκλησία και η τοποθεσία του Προφήτη Ηλία μαρτυρείται από την βυζαντινή εποχή, ως εκκλησία του Αγίου Ηλία, σε έγγραφα του Αγίου Όρους. Από πολλούς εικάζεται ότι υπήρξε και αρχαίο ιερό που αυτό όμως μένει να αποδειχθεί.
Την παραμονή του πανηγυριού τελείται μέγας εσπερινός με τη συμμετοχή του Μητροπολίτη Ιερισσού και στη συνέχεια ξεκινά ολονύκτιο γλέντι. Παράλληλα προετοιμάζεται το κουρμπάνι με την παρασκευή σε μεγάλες χύτρες των φαγητών, με μεγάλο κέφι και χορό.
Το πρωί ανήμερα της γιορτής τελείται ο Όρθρος και η Θεία Λειτουργία, οι ιερείς τελούν στη συνέχεια την αρτοκλασία, ευλογούν τα φαγητά και ξεκινά το κοινό φαγοπότι του χωριού και το γλέντι ως τις απογευματινές ώρες.
Γύρω από τον χώρο της γιορτής διάφοροι μικροπωλητές απλώνουν τις πραμάτειες τους. Αυτά τα πρόχειρα μαγαζάκια ήταν και είναι η χαρά των παιδιών.
Το φαγητό του Άι Λιά
Παλιότερα, αναφέρει η παράδοση, ότι στο πανηγύρι μαγειρευόταν κρέας ελαφιού. Σήμερα όμως μαγειρεύεται γιουβέτσι ή ψάρια και αν πέσει η γιορτή Τετάρτη ή Παρασκευή ετοιμάζονται λαδερά, δηλ. φασόλια ή ρεβίθια, καλαμάρια με ρύζι και ντομάτες σαλάτα με ελιές. Όμως όποια μέρα κι αν πέσει, τα ρεβίθια έχουν την τιμητική τους! Το γεύμα συνοδεύεται με κρασί και πολύ πολύ τραγούδι, που τόσο αγαπούν οι Ιερισσιώτες.
Παραδοσιακό τραγούδι της Ιερισσού
Ανήμερα για τ΄ Άγιου ‘ Λιά κι για του πανηγύρι,
Γιάννης κουρμπάνι έκανι, Γιάννης κουρμπάνι κάνει.
Σαν κίνησι ν΄Αμέρ Αγάς στου πανηγύρ΄ να πάει
Τουν ακλουθούν οι γέρουντις, τουν ακλουθούν παπάδις,
Τουν ακλουθάει μια παπαδιά μι μήλα στου μαντήλι,
Μι μήλα, μι τριαντάφυλλα, μι μύριο καριοφίλι.
Γύρισι πίσου Αμέρ Αγά, στην πόλη μη πηγαίνεις.
Γω δε γυρίζου παπαδιά, στην πόλη θελ’ να πάου.
Φέρε σε μένα φόριμα κι τουν παπά φιλώνι,
Κι τα μικρά μας τα πιδιά χαρτί κι καλαμάρι.
Κακό συμβούλιο ν΄ έβαλαν τα τρία παλικαράκια,
Ου Γιάννης κι ου Κουσταντής, κι αυτός ου Δημητράκης,
Να κάψουνι την παπαδιά μαζί με τουν ιγιό της.
Για κόψτι ξύλα δέντρινα καταμισιού στη χώρα.
ΤΟ ΕΛΑΦΙ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤ΄ ΗΛΊΑ
Μία παλιά παράδοση της Ιερισσού
Στις παλιότερες εποχές, όπως αναφέρεται στην παράδοση της Ιερισσού, την παραμονή της γιορτής του “Προφήτη Ηλία” ερχόταν μόνο του ένα ελάφι προς τιμή του Αγίου, και θυσιαζόταν με τη θέλησή του για να φτιάξουν το φαγητό για το πανηγύρι στο ομώνυμο παρεκκλήσι.
Μια χρονιά, στο δρόμο για το ξωκλήσι την παραμονή της γιορτής, το κυνήγησαν λύκοι και από το τρέξιμο να τους ξεφύγει ήρθε λαχανιασμένο στη γιορτή. Οι Ιερισσιώτες δεν το σεβάστηκαν, δε του έδωσαν νερό να ξεδιψάσει και χρόνο να ξεκουραστεί. Το σκότωσαν κατευθείαν.
Από τότε το ελάφι δε ξαναφάνηκε στο πανηγύρι.
Οι Ιερισσιώτες σε παλιότερες εποχές θεωρούσαν το ελάφι ιερό ζώο και δε το σκότωναν εκτός από τη γιορτή του Προφήτη Ηλία. Μάλιστα, αναφέρεται ότι όσοι παρέβηκαν αυτόν τον άγραφο νόμο τιμωρήθηκαν αργότερα από την μοίρα.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ
Μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα η Χαλκιδική είχε πλήθος ελαφιών. Η διάδωση όμως των σύγχρονων όπλων, η εντατικοποίηση του κυνηγιού, και η εξάπλωση των καλλιεργειών, εξαφάνισαν το Χαλκιδικιώτικο ελάφι.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
Ο Χρήστος Παπαδόπουλος και ο Γιώργος Πασχαλίδης, κρατώντας στα χέρια τους ζαρκάδια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου