ΜΙΑ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΗΝ ΙΕΡΙΣΣΟ

Πλησιάζοντας στο χωριό με το πούλμαν, νιώθω να με αγκαλιάζει και να με κατακλύζει η απέραντη ομορφιά της περιχής. Καταπράσινες κοιλάδες και λόφοι, επιβλητικά δάση και η καταγάλανη θάλασσα στον ορίζοντα. Λίγο πριν μπούμε στην Ιερισσό αρχίζουν τα πρώτα σημάδια που αποδεικνύουν ότι σ' αυτή την περιοχή συμβαίνει κάτι το ιδιαίτερο. Μεγάλα πανό κρεμασμένα σε χωματόδρομους, συνθήματα κατά της εξόρυξης χρυσού γραμμένα σε τοίχους. Όταν πια φτάνουμε στην κεντρική πλατεία του χωριού, τη βρίσκουμε γεμάτη με πανό ενάντια στα μεταλλεία, και οι κάτοικοι που περνάνε φοράνε μπλουζάκια με το χαρακτηριστικό σύνθημα "SOS Χαλκιδική".

Σ΄αυτή μου την επίσκεψη, την πρώτη "εν καιρώ ειρήνης", είχα την ευκαιρία να γνωρίσω τους κατοίκους από πιο κοντά, στην καθημερινή τους ζωή... Να ακούσω ιστορίες αγάπης και ζωής απ' αυτούς τους ανθρώπους, τους ερωτευμένους με τον τόπο τους, αλλά και ιστορίες φρίκης και μίσους που η παρούσα κατάσταση έχει επιβάλει. Γνώρισα από κοντά τη φιλοξενία τους, το ελεύθερο ταπεραμέντο τους, την αγάπη τους για τη ρακή και τη μεγάλη τους περηφάνια. Αλλά προπάντων, κατάλαβα ότι δεν είναι ένας "πολεμόχαρος" κόσμος που αποφάσισαν μια μέρα να γίνουν επαναστάτες για να τραβήξουν τα φώτα της δημοσιότητας όλης της χώρας στο μικρό τους χωριό. Είναι οι περιστάσεις που τους ανάγκασαν, που ήρθαν να τους βρουν και τους επέβαλαν να βγουν απ' τους ρυθμούς της καθημερινότητάς τους, ν' αντισταθούν στην καταστροφή του τόπου τους και της ζωής τους.

Πριν από ένα περίπου χρόνο, άρχισαν να συνειδητοποιούν τις καταστρεπτικές συνέπειες που θα έχει η επέκταση των μεταλλευτικών-μεταλλουργικών εγκαταστάσεων της εταιρίας "Ελληνικός Χρύσός ΑΕ". Οι κάτοικοι της Ιερισσού ασχολούνται κυρίως με την αλιεία, τον τουρισμό, την υλοτομία καθώς και τη μελισσοκομία, τη γεωργία, την κτηνοτροφία. 'Ολες αυτές οι δραστηριότητες θα πλήττονταν άμεσα από την εξόρυξη. Όμως η καταστροφή δεν σταματάει εκεί. Το νερό απ' το οποίο υδροδοτείται όλη η περιχή θα στερέψει, ο αέρας η γη και η θαλασσα θα μολυνθούν από τα τοξικά απόβλητα με μη αναστρέψιμες επιπτώσεις για το περιβάλλον και την υγεία των ανθρώπων.

Έτσι, σιγά-σιγά, οι κάτοικοι άρχισαν να οργανώνονται σε συντονιστικές επιτροπές, να πραγματοποιούν διαδηλώσεις και πορείες και να αξιοποιούν κάθε νομικό μέσο στην προσπάθειά τους να βάλουν φραγμό στα έργα που είχαν είδη ξεκινήσει. Κάθε επιστημονική μελέτη από τους πιο έγκυρους φορείς, καταδικάζει το σχέδιο της εταιρίας. Και όμως, τα συμφέροντα πίσω από την επένδυση είναι πολύ ισχυρά και επιδιώκουν απ' την πρώτη στιγμή να συντρίψουν τον αγώνα και την αντίσταση.

Το βουνό περιφράχτηκε, η είσοδος και η διέλευση απαγορεύτηκε ενώ "σεκιουριτάδες" φυλάνε μόνιμα την περιοχή. "Αυτό έχω να το δω από την κατοχή, όταν μας είχαν περιφράξει το χωριό και ήθελες άδεια γαι να βγεις και να μπεις" μου λέει η γιαγιά ενός φίλου που μένει στην Ιερισσό και στέκεται στην πρώτη γραμμή του αγώνα κατά των μεταλλείων, όπως τόσες άλλες γυναίκες του χωριού. Ο εγγονός της μου εκμυστηρεύεται : "Τη μέρα που η αστυνομία εισέβαλε στο χωριό, βρήκα τη γιαγιά μου στην πρώτη γραμμή να κράζει τα ΜΑΤ."

Σε κάθε πορεία που γίνεται στο βουνό, ο κόσμος αντιμετωπίζει την αγριότητα και τη βία των ΜΑΤ. Ηλικιωμένοι, γυναίκες και παιδιά, όλοι καταστέλονται με δακρυγόνα και άγριο ξύλο. Ακολουθούν προσαγωγές και συλλήψεις, πλήρης αποσιώπηση από τα καθεστωτικά ΜΜΕ, ψέματα και δυσφήμιση από την εταιρία. Το χειρότερο όμως απ' όλα είναι το κλίμα εμφυλίου πολέμου που έχει επικαρατήσει στην περιοχή. Εργαζόμενοι της εταιρίας και άλλοι που τους έχουν υποσχεθεί δουλειά, πολλές φορές έχουν παίξει το ρόλο τραμπούκων. Αδέρφια, γείτονες και φίλοι φτάνουν σε σημείο να μη μιλάνε μεταξύ τους. "Τη μέρα που τα ΜΑΤ έριξαν δακρυγόνα μέσα στο σχολείο", μου λέει κάτοικος της Ιερισσού, "τα παιδιά εργαζόμενων της εταιρίας από διπλανά χωριά δεν ήρθαν για μάθημα.... Δήλωσαν όλα ασθένεια". Οι γονείς είναι εξαγριωμένοι και μόνο στην ιδέα ότι οι άλλοι γνώριζαν τι θα συνέβαινε και δεν ειδοποίησαν, τη στιγμή που τα παιδιά τους παίζουν και κάνουν παρέα μαζί.

......................................................................................................................

Μια παρέα από ντόπιους με παίρνουν στο σπίτι ενός απ' αυτούς, σε ένα λόφο λίγο έξω απ' το χωριό. Το μέρος έχει υπέροχη θέα. Αρκεί να στέκεσαι και να κοιτάς γύρω σου, για να νιώσεις ηρεμία και γαλήνη. Με κερνάνε ρακή με γλυκάνισο, όπως συνηθίζεται σε όλους τους φιλοξενούμενους του χωριού. Ένας απ' αυτούς με πιάνει απ' τον ώμο και μου δείχνει τον ορίζοντα. "Βλέπεις εκεί τον Άθω. Από 'κει και πέρα απλώνεται το Άγιον Όρος. Από' κει και προς τα 'δω, είναι όλα δικά μας. Εκεί, η παραλία της Ιερισσού, κι από πίσω μας οι Σκουριές. Να, για όλα αυτά παλεύουμε. Παλεύω για να μπορώ αύριο να πηγαίνω με τα παιδιά μου για κολύμπι στη θάλασσα και για περπάτημα στο βουνό".

Εγώ δακρύζω. Αυτοί οι τρομεροί επαναστάτες, οι άφοβοι "Γαλάτες" όπως τους αποκαλούν, θέλουν μόνο να ξαναγυρίσουν στην ήρεμη ζωή που είχαν πρώτα, έχουν κουραστεί να ζουν υπό αυτή τη διαρκή ένταση και το άγχος. "Κάθε μέρα πρέπει να τρέχουμε ή στα δικαστήρια στον Πολύγυρο, ή σε κάποιο συντονιστικό ή σε πορεία στο βουνό. Κάθε φορά που ακούμε τις καμπάνες του χωριού να χτυπάνε είναι γιατί συνέλαβαν κάποιον άλλον δικό μας. Τσικνοπέμπτη δεν κάναμε γιατί είχαμε την εισβολή των ΜΑΤ στο χωριό. Τα τηλέφωνα όλων μας παρακολουθούνται. Και τώρα, είπαμε ότι θα ησυχάζαμε για λίγο, αλλά καλέσαν άλλους είκοσι για κατάθεση στη Θεσσαλονίκη, ως υπόπτους για τον εμπρησμό στις Σκουριές. "

Φοβούνται ότι θα επινοήσουν κατηγορίες για να τους φορτώσουν πράγματα που δεν έκαναν...

Αυτό που μου έκανε περισσότερο εντύπωση και προκάλεσε τον θαυμασμό μου, ήταν το ηθικό και η αποφασιστικότητα των κατοίκων. Μετά από τόσες αντιξωότητες, μετά από καταστολή, τρομοκρτατία, προσαγωγές-απαγωγές και ανακρίσεις, μετα από εκφοβισμό και ξύλο, στην ερώτησή μου αν τελικά θα γίνουν τα μεταλλεία στις Σκουριές, όλοι μου απαντούν με αποφασιστικότητα και σιγουριά "ΟΧΙ. Τα μεταλλεία δεν θα γίνουν". Τα μεταλλεία δεν θα γίνουν, λένε, και τα μάτια τους αστράφτουν.

Σηκώνουμε τα ποτήρια μας για την τελευταία πρόπωση πριν φύγω, την πρόπωση που συνοδεύει κάθε ποτήρι για τους Ιερισσιώτες τον τελευταίο χρόνο. "Λευτεριά στον Κάκκαβο", φωνάζουμε.

~Ν. Δ~

Από Ραδιοενταση