Σεισμοί και ορυχεία

Αναδημοσίευση από τη Ζούγκλα

Γεράσιμος Χουλιάρας

Στην πρώτη τηλεοπτική «Ζούγκλα» στο καινούργιο κανάλι GR συζητήθηκε το θέμα των ορυχείων της Χαλκιδικής και προς το τέλος της εκπομπής μού τέθηκε το ερώτημα από τον Μάκη Τριανταφυλλόπουλο αν υπάρχει ρήγμα στην περιοχή.

Το τελευταίο διάστημα παρακολουθώ τις εξελίξεις σχετικά με τις ανησυχίες των κατοίκων και των εργαζομένων, και διαπιστώνω για άλλη μια φορά ότι δεν υπάρχει παιδεία για το θέμα των σεισμών στην Ελλάδα δυστυχώς.

Κανένας δεν έχει αναφερθεί στη σεισμική επικινδυνότητα του όλου έργου, παρ’ όλο που ο σχεδιασμός έχει γίνει με δεδομένο ότι υπάρχουν ενεργά χαρτογραφημένα ρήγματα που διασχίζουν την έκταση της μελέτης των ορυχείων της Χαλκιδικής.

Ρήγματα που έχουν δώσει από τα ιστορικά χρόνια μεγάλους και καταστρεπτικούς σεισμούς, καταγεγραμμένους στα σύγχρονα και εκλαϊκευμένα βιβλία του καθηγητή Σεισμολογίας Βασίλη Παπαζάχου – αλλά ούτε λέξη δεν υπάρχει στα σχολικά βιβλία, στην πιο σεισμογενή χώρα της Ευρώπης, έτος 2013.

Ξεχάστηκε ο σεισμός της Ιερισσού που έγινε το 1932, με μέγεθος 7 Ρίχτερ και 160 νεκρούς, με χιλιάδες κατεστραμμένα σπίτια, και ο πιο πρόσφατος σεισμός της Αρναίας το 1995, με μέγεθος 5,3 Ρίχτερ, και επίσης ξεχάστηκε και το αρχαίο ρητό που λέει «όπου έσειε θα σείει».

Απάντησα καταφατικά στην ερώτηση του φίλου Μάκη.

«Ναι, υπάρχει ρήγμα» είπα και ήταν λες και ανακοίνωνα κάποια καινούργια κοσμοθεωρία. Μίλησα για τη σεισμική επικινδυνότητα ανθρωπίνων κατασκευών σε περιοχές με μεγάλα ρήγματα και έδωσα πρόσφατο παράδειγμα από προχτεσινό σεισμό μεγέθους μόλις 4,6 Ρίχτερ στην Πολωνία, με 19 εγκλωβισμένους εργάτες 600 μέτρα κάτω από τη γη!!!

Τι ήθελα και εγώ να αναφέρω τέτοια δεδομένα;

Οι εργαζόμενοι στο ορυχείου, μεταλλειολόγοι, γεωλόγοι, χημικοί, εργάτες, εξοργισμένοι μου δήλωναν ότι αισθάνονται «ασφαλείς» και σε εκείνο το σημείο τέλειωσε και η εκπομπή. Κατανόησα την αντίδρασή τους και την αγωνία τους για το εργασιακό τους μέλλον, και μετά την εκπομπή είχα την ευκαιρία να τους εξηγήσω ότι πιο πολύ ενδιαφέρομαι για την ασφάλειά τους και για τα μέτρα προστασίας μέσα στο ορυχείο, μέσα στο ρήγμα δηλαδή, γιατί σε ένα ρήγμα δεκάδων χιλιομέτρων δεν μιλάς για αποστάσεις ασφαλείας μερικών εκατοντάδων μέτρων.

Καμία υπόγεια κατασκευή σε περιοχή ενεργού ρήγματος δεν είναι απόλυτα ασφαλής σε σεισμό 7 Ρίχτερ. Στις κατασκευές υπάρχει η αστοχία υλικών και ο παράγοντας του ανθρωπίνου λάθους, και είναι ακριβώς αυτές οι περιπτώσεις που μας έχουν κάνει να θρηνήσουμε θύματα στην Ελλάδα.

Κάτι το καμένο εργοστάσιο που μετέπειτα έγινε ο «τάφος» Ρικομέξ το 1999 και κάτι κομμένες υπόγειες κολόνες για να γίνουν αυθαίρετα γκαράζ μάς δίνουν να καταλάβουμε τι συμβαίνει στην ελληνική πραγματικότητα.

Ελπίζω στην εκπομπή της Δευτέρας να έχω τον χρόνο για μια εποικοδομητική συζήτηση, γιατί πιστεύω στην ανάπτυξη του ορυκτού πλούτου της πατρίδας μας και πρώτα από όλα θέλω να είναι ασφαλείς οι εργαζόμενοι.

Στη πράξη όμως ξέρω ότι το συμπέρασμα τις μελέτης που κατέθεσε η εταιρεία αναφέρει ότι: «…ΔΕΝ απαιτείται η χρήση αυξημένου συντελεστή σπουδαιότητας»,  και αυτό θεωρώ ότι ΔΕΝ πρέπει να καθησυχάζει κανέναν και ιδιαίτερα στα μέτρα πρόληψης και προστασίας.

Στο πλαίσιο της ενημέρωσης του Παρατηρητήριου Σεισμών, επισυνάπτω σχετικές οδηγίες και μέτρα προστασίας που ενημερώνουν τους Καναδούς εργάτες ορυχείων ανά τον κόσμο.

Πατήστε εδώ

Δρ Γεράσιμος Χουλιάρας
Γεωφυσικός – Σεισμολόγος
Κύριος Ερευνητής Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών